Co to są klauzule niedozwolone?

Mianem klauzul niedozwolonych określa się zapisy w umowach lub regulaminach, które w znaczny sposób ograniczają prawa konsumentów, przysługujących im za sprawą przepisów. Kauzulą niedozwoloną jest też sytuacja, w której jedna ze stron — najczęściej przedsiębiorca — zyskuje więcej praw od konsumenta, a więc jego uprawnienia są faworyzowane i nie jest zachowana pomiędzy nimi równowaga.

 

Przykład klauzuli niedozwolonej

Dla lepszego zobrazowania kwestii zapisów niedozwolonych warto posłużyć się przykładem. Będzie nim np. fragment regulaminu sklepu, który informuje klienta, że w przypadku jeśli zwraca on towar i chce jednocześnie otrzymać zwrot pieniędzy, to musi dostarczyć wraz z przedmiotem dowód zakupu — np. paragon. Jest to nakładanie na konsumenta dodatkowych obowiązków, czego zgodnie z prawem nie można robić. Zapis taki można zatem interpretować jako klauzulę niedozwoloną.

Innym przykładem może być np. sytuacja, kiedy przedsiębiorca zwalnia się z obowiązku rękojmi w zakresie dostawy. Oznacza to, że jeśli klient sam nie dokona sprawdzenia towaru w momencie przyjmowania przesyłki (a więc czy nie został on uszkodzony w transporcie), to sprzedawca nie ma obowiązku przyjęcia w tym momencie reklamacji.

Natomiast jeśli zapis w regulaminie stanowi, że przedsiębiorca ma prawo do zmiany treści tego dokumentu w każdej chwili, bez informowania o tym konsumentów, to również jest to klauzula niedozwolona. Zmiany regulaminów mogą być dokonywane, jednak za każdym razem klient musi być o tym fakcie odpowiednio wcześnie poinformowany i mieć możliwość wglądu w dokument z naniesionymi zmianami.

 

Klauzula niedozwolona — nieświadomy błąd

To, czy zapisy niezgodne z prawem zapisy pojawiają się w regulaminach nie jest zazwyczaj złą wolą przedsiębiorcy. Bardzo często bowiem okazuje się, że klauzule takie znajdują się w umowach przez przypadek, ponieważ np. fragment takiego dokumentu został skopiowany z innego źródła, w celu ułatwienia sobie pracy nad jego pisaniem.

Bez względu na to, w jaki sposób klauzula niedozwolona znalazła się w regulaminie, warto wiedzieć dwie rzeczy. Pierwsza z nich to fakt, że sama obecność niedozwolonego zapisu w dokumencie nie zobowiązuje konsumenta do jego przestrzegania, gdyż nie powinien on się tam znaleźć w pierwszej kolejności.

Drugą istotną kwestią jest fakt, że możliwą konsekwencją obecności niedozwolonej klauzuli w umowie lub regulaminie jest postępowanie przed Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), a zakończyć się ono może sprawą w sądzie oraz — w ostateczności — karą finansową.

 

Jak wystrzegać się klauzul niedozwolonych?

W sytuacji kiedy samodzielnie tworzymy treść regulaminu sklepu internetowego, należy zwrócić szczególną uwagę na to, w jakiej formie jest on napisany — może bowiem zdarzyć się, że nawet niektóre zwroty, takie jak “musi” czy “powinien” mogą być interpretowane jako zapis niedozwolony. Podobnie w momencie kiedy treści dokumentów są kopiowane z innych źródeł — w takim przypadku może okazać się, że niektóre fragmenty regulaminu lub umowy przeczą sobie i są nielogiczne, a tym samym nieświadomie tworzymy klauzule niedozwolone.

Jeśli chciałbyś poznać najpopularniejsze błędy, w postaci klauzul niedozwolonych, które pojawiają się w regulaminach oraz o sposobach na ich poprawienie, koniecznie zapoznaj się z darmowym poradnikiem, który możesz pobrać z tego miejsca.