Trybunał Sprawiedliwości UE: Bitcoin jest walutą

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 22 października 2015 roku wydał wyrok w sprawie Skatteverket przeciwko Davidowi Hedqvistowi dotyczący opodatkowania kryptowaluty jaką jest Bitcoin. Co decyzja Trybunału oznacza dla osób korzystających w internecie z tej płatności?

David Hedqvist zamierzał dokonać za pośrednictwem spółki, transakcji wymiany waluty tradycyjnej na walutę Bitcoin. W związku z tym, że europejskie regulacje prawne w zakresie opodatkowania wirtualnej waluty są bardzo nieprecyzyjne, Hedqvist postanowił skierować zapytanie dotyczące interpretacji tej sprawy do szwedzkiej Komisji prawa podatkowego. W odpowiedzi na zapytanie Komisja prawa podatkowego wydała decyzję, że taka wymiana walut zwolniona jest z podatku VAT. Z takim stanowiskiem nie zgodziła się Skatteverket — Szwedzka Agencja Podatkowa, która złożyła skargę na tę decyzję do Najwyższego Sądu Administracyjnego. Najwyższy Sąd Administracyjny w Szwecji miał wątpliwości co do jednoznacznego ustosunkowania się do złożonej skargi, dlatego też postanowił zadać następujące pytania prejudycjalne bezpośrednio do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu:

• Czy art. 2 ust. 1 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że transakcje polegające na wymianie waluty wirtualnej na walutę tradycyjną i waluty tradycyjnej na walutę wirtualną, dokonywane za wynagrodzeniem uwzględnianym przez usługodawcę w obliczeniu kursu wymiany, stanowią odpłatne świadczenie usług?
• W przypadku udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pierwsze pytanie, czy art. 135 ust. 1 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że opisane powyżej transakcje wymiany są zwolnione z podatku VAT?

W pierwszej kolejności Trybunał Sprawiedliwości, stwierdził, że wirtualna waluta z dwukierunkowym przepływem „bitcoin”, która zostanie wymieniona na waluty tradycyjne w ramach transakcji wymiany, nie może być uznana za „rzecz” w rozumieniu art. 14 dyrektywy VAT, ponieważ, jej jedynym przeznaczeniem jest funkcja środka płatniczego.  W konsekwencji transakcje będące przedmiotem postępowania głównego, które polegają na wymianie różnych środków płatniczych, nie wchodzą w zakres pojęcia „dostawy towarów” przewidzianego w rzeczonym art. 14 dyrektywy. W tych okolicznościach transakcje te stanowią świadczenie usług.

Na pytanie pierwsze Trybunał Sprawiedliwości odpowiedział,  iż  art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że odpłatne świadczenie usług w rozumieniu tego przepisu stanowią transakcje, takie jak w postępowaniu głównym, polegające na wymianie waluty tradycyjnej na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom.

Rozważając pytanie drugie Trybunał Sprawiedliwości doszedł do następujących wniosków udzielając odpowiedzi, iż art. 135 ust. 1 lit. e) dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że świadczenie usług takich jak w postępowaniu głównym, które polegają na wymianie walut tradycyjnych na jednostki wirtualnej waluty „bitcoin” i odwrotnie, dokonywane za zapłatą kwoty odpowiadającej marży wynikającej z różnicy pomiędzy ceną, po jakiej dany przedsiębiorca nabywa waluty, a ceną, po jakiej je sprzedaje klientom, stanowi transakcje zwolnione z podatku VAT w rozumieniu tego przepisu; natomiast art. 135 ust. 1 lit. d) i f) dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że takie świadczenie usług nie wchodzi w zakres stosowania tych przepisów.

Czym jest waluta Bitcoin?

Bitcoin to innowacyjna waluta Internetu oparta na prawach matematycznych. Bitcoin to waluta zdecentralizowana czyli bez centralnej instytucji emisyjnej, niezależna od banków, rządów i instytucji. „Bitmonety” mogą zostać zapisane na komputerze osobistym w formie pliku portfela lub przetrzymywane w prowadzonym przez osoby trzecie zewnętrznym serwisie zajmującym się przechowywaniem takich portfeli. W każdym z tych przypadków bitcoiny mogą zostać przesłane do innej osoby przez internet do dowolnego posiadacza adresu bitcoin. Bitcoin jest walutą cyfrową i najlepiej sprawdza się właśnie w internecie. Sprawdza się w mikropłatnościach internetowych i handlu międzynarodowym – np. możemy zapłacić za dostęp do płatnego portalu w dowolnym miejscu na świecie, kupić program/grę, skorzystać ze sklepu internetowego poza granicami naszego państwa, opłacić nocleg w hotelu lub wykupić bilet.

W Polsce wydobywanie oraz obrót bitcoinami zdaniem Ministerstwa Finansów nie narusza prawa, jednak ministerstwo odmawia bitcoinowi statusu waluty lub jakiegokolwiek innego instrumentu finansowego w sensie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych. Sprzedaż bitcoinów zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych należy jednak zakwalifikować jako przychód.

Podsumowując: Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał bitmonety za walutę, którą można dokonywać płatności na terenie całej Unii Europejskiej, a także stwierdził, że wymiana waluty tradycyjnej na walutę wirtualną — Bitcoin zwolniona jest z podatku VAT, zarówno dla osób fizycznych jak i dla przedsiębiorców. Wyrok Trybunału bez wątpienia ucieszył wszystkich, którzy dokonują  lub będą dokonywać transakcji w takiej formie.