Czas kontroli u przedsiębiorców ograniczony do 12 dni

Czym jest kontrola podatkowa?

Według ordynacji podatkowej właściwe organy mają prawo do przeprowadzania kontroli u podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych w celu weryfikacji, czy wywiązują się oni z obowiązków wynikających z prawa podatkowego. Wbrew powszechnemu przekonaniu taka inspekcja może mieć miejsce nie tylko w przypadku podejrzenia nieprawidłowości w rozliczeniach. Jako że oficjalnym celem kontroli jest uszczelnienie systemu podatkowego, fiskus ma prawo realizować je w dowolnym momencie. Innymi słowy: są one przeprowadzane z urzędu, a nie na wniosek. Uprawnionymi do nich organami są: naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa, dyrektor izby skarbowej oraz dyrektor izby celnej. Każda kontrola musi być przeprowadzana przez co najmniej dwóch kontrolujących.

Kiedy może zostać przeprowadzona kontrola podatkowa?

Zanim dojdzie do inspekcji, podatnik otrzymuje zawiadomienie o zamiarze jej wszczęcia. Może się ona odbyć nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia takiego dokumentu. Istnieją jednak również sytuacje, w których kontrolowany nie musi go dostać. Dzieje się tak, jeżeli kontrola:

• dotyczy kwestii zasadności zwrotu różnicy podatku albo zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
• ma się odbyć na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
• ma związek z opodatkowaniem przychodów, które nie znajdują pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzą ze źródeł nieujawnionych,
• dotyczy działalności gospodarczej niezgłoszonej do opodatkowania,
• ma zostać podjęta w oparciu o informacje pozyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu,
• wszczęta jest w trybie, o którym mowa art. 284a § 1 Ordynacji podatkowej (kiedy czynności kontrolne są konieczne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego albo wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia),
• ma charakter doraźny związany z ewidencjonowaniem obrotu przy użyciu kasy rejestrującej, użytkowaniem takiej kasy lub sporządzaniem spisu z natury,
• dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin,
• ma charakter doraźny dotyczący zweryfikowania zachowywania warunków zawieszenia działalności gospodarczej,
• dotyczy zasadności zwrotu podatku.

Oprócz tego organ podatkowy może przeprowadzić kontrolę bez powiadomienia, jeśli posiada informacje o tym, że kontrolowany został prawomocnie skazany za popełnienie przestępstwa podatkowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z ustawy o rachunkowości lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli, jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie ma miejsca zamieszkania czy adresu siedziby lub doręczanie pism na podane adresy okazało się bezskuteczne albo utrudnione.

Najogólniej rzecz ujmując, celem kontroli jest zweryfikowanie, czy podatnik wywiązuje się ze swoich obowiązków podatkowych. Może ona zostać przeprowadzona tylko na podstawie imiennego upoważnienia udzielonego przez naczelnika urzędu skarbowego, jego zastępcę, wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę lub marszałka województwa (albo ich zastępców), skarbnika urzędu gminy lub miasta, szefa Krajowej Administracji Skarbowej lub jego zastępcę. Do istotnych elementów takiego dokumentu należą określenie daty rozpoczęcia oraz przewidywany termin zakończenia inspekcji. Jeśli pismo nie spełnia wymagań, nie może być podstawą do przeprowadzenia kontroli.

Jeżeli szukasz wsparcia prawnego swojego e-biznesu

zapoznaj się z bogatymi pakietami usług jakie mogą sprostać Twoim oczekiwaniom

Sprawdź szczegóły

Ograniczony czas trwania kontroli

Przepisy Prawa Przedsiębiorców stanowią, iż maksymalny czas trwania kontroli podatkowej w jednej firmie w danym roku kalendarzowym nie może być dłuższy niż:

• 12 dni roboczych w przypadku mikroprzedsiębiorców,
• 18 dni roboczych u małych przedsiębiorców,
• 24 dni robocze u średnich przedsiębiorców,
• 48 dni roboczych u pozostałych przedsiębiorców.

Niestety takie sformułowanie limitów wiąże się z masą problemów i wątpliwości. Przede wszystkim nie ma pewności, czy ograniczenia odnoszą się do pojedynczego organu administracyjnego, czy może wszystkich razem wziętych. Dotychczasowe wyroki wskazują jednak raczej na tę pierwszą interpretację.

Ogromne kontrowersje budzi również sposób obliczania owych limitów czasowych. Czy dotyczą one następujących po sobie dni roboczych czy może dni, podczas których kontrolerzy fizycznie przebywają w siedzicie przedsiębiorcy? Niestety wiele orzeczeń przychylało się do interpretacji korzystniejszej dla fiskusa. W efekcie w skrajnych przypadkach kontrole mogły trwać nawet przez cały rok – o ile polegały one głównie na sprawdzaniu rozliczeń w siedzibie organu podatkowego oraz pojawianiu się w kontrolowanej firmie raz w miesiącu.

Wyrok korzystny dla podatników

Przyjęte zasady zostały jednak podważone przez niedawny wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego. Sprawa, w której zapadł, dotyczyła mikroprzedsiębiorcy, który został poddany kontroli związanej z rozliczeniami VAT. Urząd skarbowy postanowił przeprowadzić ją w dniach 12-29 listopada 2019 roku. Kontrolowany złożył sprzeciw, uznając, że czas przewidziany na taką inspekcję został przekroczony. Początkowo Wojewódzki Sąd Administracyjny opowiedział się po stronie fiskusa oraz dotychczasowego porządku, argumentując, iż czas potrzebny na zebranie materiału dowodowego, analizę dokumentacji oraz przygotowanie protokołu nie powinien wliczać się w limit całej kontroli.

Dopiero złożenie skargi kasacyjnej doprowadziło do wyroku pożądanego przez stronę skarżącą. 19 lutego 2020 roku Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż 12 dni roboczych limitu wspomniane przez regulacje prawnych odnosi się do dni następujących bezpośrednio po sobie. Jego zdaniem umożliwienie rozciągnięcia inspekcji na cały rok kalendarzowy mogłoby utrudnić prowadzenie niektórych biznesów. Korzystny dla przedsiębiorców wyrok stanowi swoisty precedens, który z pewnością będzie służył jako argument podczas przyszłych spraw tego typu.

500 zł zadośćuczynienia za spam na e-mail. Jest wyrok sądu w Warszawie Alicja Skibińska