Dni kalendarzowe czy dni robocze, czyli jak obliczamy bieg terminów?

Zgodnie z art. 111 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej również jako k.c.) Termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia. W myśl zaś § 2 art. 111 k.c. Jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło.

Zgodnie z tą ogólną zasadą obliczamy termin według dni kalendarzowych, a nie dni roboczych.

Powyższe przepisy mają zastosowanie jeżeli ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego organu państwowego albo czynność prawna oznacza termin, nie określając sposobu jego obliczania. Jeżeli nie zostało wskazane wprost, czy termin liczymy według dni roboczych czy dni kalendarzowych, obliczamy termin według dni kalendarzowych.

Przykład: Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta zawierając umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, możemy w terminie 14 dni odstąpić od umowy bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów.

Początek biegu terminu do odstąpienia od umowy rozpoczyna się co do zasady:

• dla umowy, w której przedsiębiorca wydaje rzecz, będąc zobowiązany do przeniesienia jej własności (klasyczna umowa sprzedaży towaru) – termin biegnie od objęcia rzeczy w posiadanie przez konsumenta lub wskazaną przez niego osobę trzecią, inną niż przewoźnik,
• dla pozostałych umów (np. umowa o świadczenie usługi) – termin biegnie od dnia zawarcia umowy.

Mamy zatem do czynienia z sytuacją, kiedy początkiem biegu terminu jest zdarzenie, np. zawarcie umowy. Jeżeli zawarcie umowy nastąpiło 20 sierpnia 2018 roku, to jest to dzień, którego nie uwzględnia się w obliczeniach. Bieg terminu rozpoczyna się zatem 21 sierpnia. Licząc 14 dni kalendarzowych – ostatni dzień na odstąpienie od umowy upłynie z końcem 3 września.

W przypadku zawarcia umowy na odległość 14 grudnia 2018 roku, gdy towar zostanie konsumentowi dostarczony 17 grudnia, początkiem biegu terminu będzie dopiero to zdarzenie, zgodnie z ustawą o prawach konsumenta. W oparciu jednak o art. 111 § 2 k.c., o czym była mowa powyżej, 14-dniowy termin będzie liczony od 18 grudnia 2018 roku. Ostatnim dniem do odstąpienia od umowy w tym przypadku będzie poniedziałek 31 grudnia.

Termin przypadający na sobotę lub dzień wolny od pracy

1 stycznia 2017 roku uległ zmianie art. 115 Kodeksu cywilnego. Obecnie zgodnie z tym przepisem, jeżeli koniec terminu wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Przed nowelizacją wyłącznie dzień uznany ustawowo za wolny od pracy oznaczał przesunięcie końca terminu na kolejny dzień roboczy.

Terminy odstąpienia od umowy zawartej na odległość będą przedstawiały się następująco:

Jeżeli umowa zostanie zawarta 16 października 2018 roku, a towar zostanie dostarczony konsumentowi 18 października, termin do odstąpienia upłynie 2 listopada a nie 1 listopada, który jest dniem uznanym ustawowo za wolny od pracy. Będzie miał tu zastosowanie przepis art. 115 Kodeksu cywilnego. Koniec terminu przesunie się na 2 listopada, ponieważ jest to piątek, a więc ani dzień wolny od pracy ani sobota.

Analogicznie, jeżeli umowa zostanie zawarta w poniedziałek 22 października 2018 roku, a konsument odbierze towar w sobotę 27 października, termin odstąpienia od umowy upłynie faktycznie szesnastego a nie czternastego dnia, ponieważ czternasty dzień wypadnie w sobotę 10 listopada, kolejnym zaś dniem jest niedziela – dzień uznany ustawowo za wolny od pracy. Ostatnim dniem na odstąpienie od umowy zawartej na odległość 22 października, w przypadku gdy w ramach tej umowy towar został doręczony konsumentowi, będzie w związku z powyższym 12 listopada.

Zgodnie z ustawą o prawach konsumenta, przedsiębiorca ma obowiązek niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy, zwrócić konsumentowi wszystkie dokonane przez niego płatności, w tym koszty dostarczenia rzeczy. Jeżeli więc umowa zostanie zawarta na odległość 23 listopada 2018 roku, a towar dotrze do konsumenta 27 listopada, konsument może złożyć oświadczenie o odstąpieniu najpóźniej 11 grudnia. Gdyby oświadczenie konsumenta dotarło do przedsiębiorcy w 11 grudnia, przedsiębiorca zachowując 14-dniowy termin od tego zdarzenia, może zwrócić konsumentowi dokonane przez niego płatności aż do 27 grudnia, ponieważ 25 i 26 grudnia są dniami uznanymi ustawowo za wolne od pracy. Warto mieć na uwadze te przepisy oraz zasady biegu terminów, planując na przykład zakupy świątecznych prezentów.

Sprzedawca nie odpowiada na reklamację w terminie — co wtedy? Rafał Stępniewski

Bieg terminów gwarancji

Powyższe zasady będą miały także zastosowanie w przypadku wykonywania uprawnień wynikających z gwarancji. Zgodnie z Kodeksem cywilnym gwarant powinien wykonać swoje obowiązki niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 14 dni, licząc od dnia dostarczenia rzeczy przez uprawnionego z gwarancji (o ile inny termin nie został zastrzeżony w oświadczeniu gwarancyjnym).

Przykład: Jeżeli uprawniony z gwarancji dostarczy rzecz 18 grudnia 2018 roku – jest to dzień zdarzenia, a więc obliczając termin nie wlicza się tego dnia. Termin 14-dniowy wykonania obowiązków przez gwaranta będzie biegł od 19 grudnia. Z uwagi na to, że termin nie może się kończyć w dzień ustawowo wolny od pracy – Nowy Rok, termin ten upłynie w 2 stycznia 2019 roku.