Polska nie wdrożyła na czas dyrektywy Omnibus. Co dalej?

Nowe prawo powinno wejść w życie 28 maja — nie wejdzie

Organem odpowiedzialnym za wdrożenie dyrektywy i wnioskodawcą jest Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta. I to właśnie UOKiK przekazał Rzetelnemu Regulaminowi, że “projekt ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta oraz niektórych innych ustaw wdrażający Dyrektywę Omnibus po pracach w Komisji Prawniczej w dniu 18 maja został skierowany do potwierdzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Następny etap to rozpatrzenie przez Radę Ministrów.”

10 tys. zł — tyle może kosztować Twój sklep wdrożenie dyrektywy OmnibusMonika Świetlińska

- Zgodnie z przepisami Dyrektywy Omnibus wdrażające ją przepisy krajowe powinny wejść w życie do dnia 28 maj. Termin ten nie podlega negocjacjom, aczkolwiek w praktyce państwa członkowskie nie zawsze dokonują wdrożenia wszystkich dyrektyw zgodnie z zawartymi w nich terminami — przekazał nam z upoważnienia prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zastępca Dyrektora Departamentu Prawnego, Artur Rogowski, dodając: - W obecnej wersji projektu okres vacatio legis wynosi 14 dni od dnia ogłoszenia. Należy jednak pamiętać, że w trakcie prac parlamentarnych termin ten, jak również  brzmienie innych przepisów zawartych w projekcie może ulec zmianie.

Nie tylko dyrektywa Omnibus zmieni ustawę o prawach konsumentów

Ustawę o prawach konsumentów czekają poważne zmiany. Zmieni ją nie tylko dyrektywa Omnibus, ale dwie inne, o których nie mówi się tak często. Chodzi o dyrektywę 2019/770 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów  umów o dostarczanie treści cyfrowych i usług cyfrowych oraz o dyrektywę 2019/771 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie niektórych aspektów umów sprzedaży towarów, zmieniającą rozporządzenie (UE) 2017/2394 oraz dyrektywę 2009/22/WE oraz uchylającą dyrektywę 1999/44/WE.

Co się stanie, jeśli Polska nie wdroży dyrektywy Omnibus? Konsekwencje dla kraju i sprzedawcówMonika Świetlińska

One również nie zostały jeszcze wdrożone. Projekt ten prowadzony jest już nie przez UOKiK, ale Ministerstwo Sprawiedliwości i jak podkreśla Artur Rogowski, projekt ten wprowadza stosowną siatkę pojęciową do przepisów ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, bez której  nie jest możliwe wprowadzenie stosownych zmian zawartych w projekcie związanym z dyrektywą Omnibus. - Projekt 20 maja został przekazany do rozpatrzenia przez Radę  Ministrów — dodaje zastępca Dyrektora Departamentu Prawnego UOKiK. To oznacza, że póki nie zostaną wdrożone do ustawy o prawach konsumentów zmiany związane z dyrektywą cyfrową i dyrektywą towarową, implementacja dyrektywy Omnibus nie wejdzie w życie.

Sejm nie rozpoczął jeszcze prac w tym zakresie

Aby projekty stały się obowiązującym prawem, droga jeszcze dość daleka. Sejm się jeszcze nimi nie zajął i nic nie wskazuje już na to, że 28 maja polskie prawo będzie do dyrektywy dostosowane. Sprawy nie ułatwia fakt, że ustawę o prawach konsumentów ma w najbliższym czasie zmienić nie tylko Omnibus, ale dwie inne dyrektywy, tzn. cyfrowa i towarowa. One z kolei powinny być zaimplementowane w styczniu tego roku. Do dnia dzisiejszego Polska ich nie wdrożyła na prawa tu obowiązującego.

Teoria i praktyka

Polskie prawo nie dało konkretnych wytycznych w postaci implementacji, więc teoretycznie sprzedawca jest zwolniony z obowiązku wdrażania dyrektywy. Ale po drugiej stronie jest obywatel, klient. Czy ma on prawo od 28 maja żądać od sklepów traktowania według zasad narzuconych sprzedawcom przez dyrektywę? 

Z utrwalonego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika, że w niektórych przypadkach jest możliwość bezpośredniego stosowania przepisów dyrektywy, której dane państwo członkowskie nie wdrożyło w terminie. Taka możliwość jest ograniczona do relacji między obywatelem a państwem oraz jeśli spełnione są dwa warunki:

• mimo upływu terminu nie została wdrożona do krajowego porządku prawnego lub została źle zaimplementowana, 
• jej postanowienia są wystarczająco precyzyjne i bezwarunkowe.

 Jeżeli obie te przesłanki są spełnione, obywatel ma prawo powołać się na postanowienia dyrektywy przed krajowymi sądami i organami administracji.

Dyrektywa Omnibus. Przedsiębiorcy nie zgadzają się na zmiany dotyczące obniżek cenMonika Świetlińska

Zatem, choć dyrektywa UE jest co do zasady aktem prawnym, którego państwa członkowskie nie stosują bezpośrednio, to od 28 maja każdy konsument będzie miał prawo, by być traktowanym według zasad wspomnianej dyrektywy. Obywatel Polski, który z tytułu niewdrożenia dyrektywy Omnibus poniesie szkodę, będzie mógł wnieść powództwo do polskiego sądu powszechnego o odszkodowanie. Podstawa prawna: Art. 249, art. 254 ust. 1 i 2 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (Dz.U. z 2004 r. nr 90, poz. 864/2).