Reklamacja towaru kupionego w internecie od osoby prywatnej

Obecnie internetowe zakupy od osób prywatnych są coraz bardziej popularne ze względu na gromadzące miliony klientów serwisy sprzedażowe typu Allegro, OLX, Facebook Marketplace czy Empik Marketplace. Czy jeśli kupisz ekspres do kawy w internecie od osoby prywatnej, który po kilku dniach użytkowania okaże się wadliwy, możesz zwrócić go prywatnemu sprzedawcy? Jakie przepisy prawa mają zastosowanie w takiej sytuacji?

W przypadku, gdy stroną sprzedającą jest osoba fizyczna, podstawą prawną do reklamacji towaru zakupionego w internecie są przepisy art. 556 — 576 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z przepisami o rękojmi, sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną. Przepisy te dotyczą również sprzedawcy, który jest osobą prywatną. Odpowiedzialność sprzedawcy za towar obowiązuje niezależnie od tego, czy jest to produkt nowy czy używany. Taka szczególna ochrona prawna przysługuje nabywcy, który jest konsumentem, czyli osobą fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. W przypadku zakupów internetowych będzie to osoba fizyczna, której zakupiony towar nie służy zarobkowi w jego działalności gospodarczej lub zawodowej lub odsprzedaży.

Zgodnie z art. 556² Kodeksu cywilnego, jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.

Przepis ten oznacza, że sprzedający chcąc odrzucić reklamację musi udowodnić, że produkt był używany przez kupującego niezgodnie z przeznaczeniem.

Czym jest wada fizyczna rzeczy?

Zgodnie z art. 556¹ Kodeksu cywilnego, wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1. nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia,

2. nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór,

3. nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia,

4. została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Zgodnie z paragrafem 3 art. 556¹ Kodeksu cywilnego, rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.

W przypadku stwierdzenia istnienia wady fizycznej towaru nabywca ma prawo do odstąpienia od umowy albo zwrotu części poniesionych przez siebie nakładów. Sprzedający (osoba prywatna) może obronić się przed skutkami odstąpienia od umowy, jeżeli niezwłocznie wymieni towar na inny lub go naprawi. W przypadku powtórzenia się wady kupujący może drugą reklamację w ramach rękojmi traktować jako ostateczną i żądać zwrotu poniesionych kosztów. 

Rękojmia obowiązuje przez rok, co liczy się od daty wydania towaru. Kupujący jednocześnie ma miesiąc na zawiadomienie sprzedawcy o istnieniu tej wady.

Z kolei z wadą prawną towaru mamy do czynienia w sytuacji, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej lub jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu.

Zakup towaru od osoby prywatnej. Kiedy rękojmia nie obowiązuje? 

Zgodnie z art. 557 Kodeksu cywilnego, w niektórych sytuacjach sprzedawca będzie zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi. I tak na przykład rękojmia nie obowiązuje, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy, ponieważ sprzedawca w opisie przedmiotu wyraźnie zaznaczył, jakie wady ma produkt. Wówczas nabywca nie ma prawa do zwrotu. Należy pamiętać o stopniu naturalnego zużywania się danego towaru — takie zużycie nie jest rozumiane jako wada i nie będzie podstawą rękojmi. 

Zgodnie z art. 558 § 1 Kodeksu cywilnego, strony umowy mogą rozszerzyć, ograniczyć lub wyłączyć odpowiedzialność z tytułu rękojmi. Jednak jeżeli wyjdzie na jaw, że sprzedawca wiedział o wadach i je zataił, ta reguła nie nie będzie miała zastosowania. Jeżeli kupującym jest konsument, ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych.

W przypadku zakupu produktu od osoby prywatnej, kupującemu nie przysługuje prawo 14 dni kalendarzowych na odstąpienie od umowy bez podawania przyczyny. Taki przywilej przysługuje jedynie w przypadku nabycia towaru przez internet od przedsiębiorcy. 

Od 12 lipca nowe przepisy dla platform internetowych Dorota Kraskowska