Twój kontrahent nie płaci za wykonane usługi? UOKiK może nałożyć na niego karę

Ustawa zawiera szeroki pakiet zmian podatkowych, rozwiązań administracyjnych i cywilnoprawnych, których celem jest ograniczenie jednego z największych problemów polskiej gospodarki — czyli nieterminowego regulowania należności przez firmy. Skala zjawiska jest ogromna — ponad 80 proc. polskich przedsiębiorców nie otrzymuje swoich należności w terminie.  Problemy z płatnościami prowadzą do upadku wielu firm, zwłaszcza tych mniejszych. Ustawa ma chronić mikro, małych i średnich przedsiębiorców, którzy w wyniku celowego zwlekania z zapłatą przez dużych kontrahentów mają problemy z zachowaniem płynności finansowej. 

Jakie rozwiązania zawiera Ustawa o zatorach płatniczych?  

1. Skrócenie terminów płatności w transakcjach dla podmiotów publicznych do maksymalnie 30 dni.

2. Wydłużony, maksymalnie 60-dniowy termin zapłaty przewidziano dla instytucji leczniczych. 

3. W przypadku transakcji asymetrycznych, czyli kiedy na pieniądze czekają mikro, małe lub średnie firmy, a ich dłużnikiem jest większy podmiot, termin płatności nie może przekroczyć 60 dni. Termin jest liczony od doręczenia dłużnikowi faktury potwierdzającej wykonanie usługi lub dostarczenie towaru.

4. Zwiększona została wysokość odsetek ustawowych za opóźnienia w transakcjach handlowych — o 2 p.p. — obecnie 11,5 proc.

5. Jeśli w kontrakcie zawartym pomiędzy podmiotami asymetrycznymi widnieje termin zapłaty przekraczający 60 dni – zapis jest nieważny, a w jego miejsce automatycznie wchodzi 60-dniowy termin ustawowy.

6. Jeśli w umowie zawarty jest termin płatności w sposób nieuzasadniony przekraczający 120 dni — wierzyciel ma prawo  do wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy.

7. Wydłużanie terminów zapłaty zakwalifikowane zostało jako czyn nieuczciwej konkurencji. 

8. Przedsiębiorstwa i grupy kapitałowe, których dochód przekracza rocznie 50 mln euro mają coroczny obowiązek składania sprawozdań dotyczących terminów zapłaty ministrowi ds. gospodarki. Sprawozdania będą dostępne do publicznej wiadomości. 

9. Rekompensaty z tytułu kosztów windykacji — przed wejściem w życie ustawy rekompensata wynosiła 40 euro, obecnie wyznaczono trzy progi — rekompensaty wynoszą odpowiednio 40, 70 lub 100 euro, w zależności od wysokości zaległości. 

10. Zmiany w do ustawy o CIT i Ustawy o PIT — możliwość pomniejszania podstawy opodatkowania o wartość wierzytelności — dla wierzycieli, którzy nie otrzymali zapłaty w ciągu 90 dni liczonych od upływu terminu widniejącego na fakturze lub w umiowie.

Kiedy UOKiK może rozpocząć kontrolę?

UOKiK może przeprowadzić kontrole u przedsiębiorcy tworzącego zatory płatnicze i żądać przekazania dokumentacji koniecznej do przeprowadzenia postępowania. Urząd może zareagować w przypadku, kiedy suma zaległych świadczeń pieniężnych przedsiębiorcy w ciągu 3 kolejnych miesięcy wyniesie co najmniej 5 mln zł do 2021 roku i 2 mln zł w późniejszych latach. Ustawa przewiduje ściślejszą współpracę pomiędzy Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów a Krajową Administracja Skarbową. 

- Będziemy stanowczo reagować w przypadku opóźnień w płatnościach, ale będą też okoliczności łagodzące. Nakładane sankcje będą mogły zostać zmniejszone, jeżeli dłużnik ureguluje swoje zaległości.  Podmiotów, które same są ofiarami zatorów nie będziemy karać w ogóle. Nie będzie natomiast pobłażania dla recydywistów – ci będą musieli zapłacić więcej – mówi prezes UOKiK Marek Niechciał.

Postępowania jest wszczynane z urzędu i musi zakończyć się w ciągu 5 miesięcy. Zawiadomienie o nieterminowym regulowaniu należności może złożyć do UOKiK poszkodowany przedsiębiorca lub każdy podejrzewający, że dany podmiot nie płaci swoim kontrahentom. Urząd może kontrolować płatności z dwóch lat poprzedzających wszczęcie postępowania. 

Jeżeli szukasz wsparcia prawnego swojego e-biznesu

zapoznaj się z bogatymi pakietami usług jakie mogą sprostać Twoim oczekiwaniom

Sprawdź szczegóły

Wysokość kary pieniężnej nakładanej przez UOKiK

Wysokość kary będzie uzależniona od wartości nieuregulowanej faktury i czasu opóźnienia w płatności z zastosowaniem stawki odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych. Kara będzie obliczana według następującego wzoru: 

*JKP (kara) = WŚ × n/365 × OU

JKP –      jednostkowa kara za niespełnione lub spełnione po terminie świadczenie pieniężne,

WŚ –       wartość niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego,

n –          wyrażony w dniach okres, który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego, do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem, albo do dnia jego spełnienia jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem, 

OU –       odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, ustalone na dzień wydania decyzji o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej.

Ukarany przedsiębiorca ma prawo zwrócić się do UOKiK o ponowne rozpatrzenie sprawy. Może również złożyć skargę na decyzję UOKiK do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

UOKiK będzie mógł obniżyć karę o 20 proc., jeżeli przedsiębiorca spłaci należności wraz z odsetkami w ciągu 14 dni od doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania. UOKiK będzie mógł zastosować dodatkową obniżkę o 10 proc., jeżeli dłużnik niezwłocznie zapłaci karę i zrzeknie się  prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jeśli UOKiK stwierdzi, że przedsiębiorca ukarany wcześniej ponownie dopuszcza się opóźnień – może podwyższyć kolejną karę nawet o 50 proc.  

Kara nie zostanie nałożona na tych przedsiębiorców, którzy nie płacą swoim wierzycielom z powodu nieotrzymywania pieniędzy od swoich dłużników. 

Na podstawie materiałów UOKiK

Czas kontroli u przedsiębiorców ograniczony do 12 dni Alicja Skibińska