Wysokie kary dla managerów za porozumienia ograniczające konkurencję

Przedsiębiorstwom zawierającym porozumienia ograniczające konkurencję grozi kara finansowa do 10 procent obrotu firmy osiągniętego w roku poprzedzającym wydanie decyzji stwierdzającej stosowanie tego typu praktyk. Ale nie tylko przedsiębiorstwom grożą sankcje finansowe — przepisy dopuszczają również nakładanie kar finansowych na osoby zarządzające, które umyślnie dopuściły do zawarcia porozumień ograniczających konkurencję. Kary są wysokie i mogą wynieść nawet do 2 mln zł. 

- Prezes UOKiK stoi na straży interesów polskich konsumentów i przedsiębiorców oraz wspiera konkurencyjność polskiej gospodarki. Porozumienia ograniczające konkurencję zagrażają tym interesom i jeżeli osoby zarządzające umyślnie doprowadziły np. do zawarcia zmowy cenowej lub podziałowej, to muszą ponieść konsekwencje finansowe swojego działania. Wpływ menedżera na powstanie naruszenia czy stopień szkodliwości jego działań lub zaniechań może być różny. Dlatego w procesie ustalania wysokości kary zostaną uwzględnione wszystkie ważne czynniki tak, aby kara była sprawiedliwa – mówi Tomasz Chróstny, prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W jaki sposób będzie ustalana wysokość sankcji?

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował szczegółowe wytyczne, w jaki sposób będzie ustalana wysokość sankcji dla managerów i przedsiębiorców.

Wysokość kary będzie ustalana w kilku etapach. Pierwszym etapem będzie zbadanie przez Prezesa UOKiK charakteru naruszenia — jego skali, wagi oraz skutków. Na podstawie tych czynników zostanie określona tzw. kwota bazowa, która w dalszym toku postępowania posłuży do ustalenia ostatecznej wysokości kary finansowej. Prezes UOKiK ostrzega, że najwyższe kary będą przyznawane za stosowanie porozumień między konkurentami, a także między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, typu producent — hurtownik (na przykład wtedy, kiedy sklep obuwniczy przystaje na propozycję producenta, że nie będzie sprzedawał butów poniżej ceny wskazanej przez producenta). 

Kolejnym etapem ustalania wysokości sankcji finansowych będzie zbadanie wpływu managera na naruszenie: UOKiK sprawdzi, czy jest to wpływ wysoki, średni czy umiarkowany. Następnym krokiem będzie sprawdzenie okoliczności obciążających (np. uzyskanie korzyści majątkowych, udział w podobnych naruszeniach w przeszłości) i okoliczności łagodzących (np. działanie pod przymusem lub dobrowolna współpraca z UOKiK). 

Wysokość sankcji finansowych będzie zależała również od okresu naruszenia, za który odpowiada przedsiębiorca czy manager. Jeśli osoba zarządzająca wcześniej złamała przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, kara finansowa będzie wyższa. 

Ostatnim etapem ustalania wysokości kary finansowej będzie sprawdzenie, czy sankcja jest adekwatna do przychodów osiąganych przez managera. Kara ma mieć charakter odstraszający. Maksymalny wymiar kary dla przedsiębiorcy za zawieranie porozumień ograniczających konkurencję nie może przekraczać 2 mln zł. 

- W tej chwili prowadzimy cztery postępowania antymonopolowe, w których badamy działania i zaniechania łącznie 19 osób zarządzających. Jeszcze w 2020 roku można się spodziewać decyzji zawierających kary finansowe dla menedżerów – dodaje prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Status „świadka koronnego” dla managera

Manager lub przedsiębiorca uczestniczący w nielegalnej zmowie może uniknąć sankcji dzięki tzw. programowi łagodzenia kar (leniency). Szansą na obniżenie kary finansowej (a nawet jej anulowanie) jest uzyskanie przez managera statusu świadka koronnego. Warunkiem uniknięcia odpowiedzialności jest w tym przypadku dobrowolna współpraca z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz ujawnienie wszystkich dostępnych informacji oraz dowodów świadczących o nielegalnym porozumieniu.

UOKiK zaprasza do kontaktu przedsiębiorców i managerów zainteresowanych programem łagodzenia kar. Pracownicy UOKiK odpowiadają na pytania dotyczące wniosków leniency, również anonimowe, pod numerem telefonu: 22 55 60 555. 

UOKiK przypomina, że specjalny system zbierania informacji od sygnalistów działa już od ponad pół roku. Każdy, kto posiada wiedzę o niedozwolonym porozumieniu w swojej byłej lub obecnej firmie, może przekazać te informacje anonimowo korzystając z prostego formularza na stronie https://konkurencja.uokik.gov.pl/sygnalista/.

Jak zgłosić zmowę przedsiębiorców — strona dla sygnalistów Dorota Kraskowska