Za co, kiedy i w jakiej wysokości kary nakłada Inspekcja Handlowa?

Jednym z najważniejszych organów w państwie, które kontrolują prawidłowość funkcjonowania rynku jest Państwowa Inspekcja Handlowa. Konsekwencją kontroli może być (choć równie dobrze, nie musi) przez inspekcję wojewódzką nałożenie kar za niestosowanie się do litery prawa. 

W zakresie cen produktów

W kontekście prezentacji cen produktów, maksymalna grzywna za niezachowanie obowiązku wyraźnego i niebudzącego wątpliwości przedstawienia ceny oraz ceny jednostkowej produktu, co umożliwia ich porównanie, może osiągnąć 20 000 zł.

Jak zabezpieczyć Twój e-sklep przed kontrolą WIIH? Monika Świetlińska

W sytuacji, gdy przedsiębiorca zaniedba spełnienie tych wymogów przynajmniej trzy razy w ciągu roku, maksymalna kara wzrasta do 40 000 zł. Przy określaniu kwoty kary bierze się pod uwagę zakres naruszenia zobowiązań, dotychczasowe postępowanie przedsiębiorcy, jak również skalę jego działalności gospodarczej, w tym obroty i dochody.

W ramach ustawy o języku polskim

Zgodnie z ustawą o języku polskim, przedsiębiorcy są zobowiązani do używania języka polskiego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.

Naruszenie tego wymogu ma miejsce, gdy w kontaktach z konsumentami używane są wyłącznie obcojęzyczne terminy dotyczące towarów lub usług, lub gdy oferty, ostrzeżenia, konieczne informacje dla konsumentów określone w innych przepisach, instrukcje obsługi, dane o cechach produktów lub usług, warunki gwarancji, faktury, rachunki lub dowody zapłaty sporządzane są jedynie w języku obcym. W przypadku stwierdzenia takiego naruszenia, Inspekcja Handlowa ma prawo wymierzyć grzywnę.

Co mówi kodeks wykroczeń?

Zgodnie z kodeksem wykroczeń, przedsiębiorcy są odpowiedzialni za szereg obowiązków, w tym za utrzymanie czystości i porządku na swoich nieruchomościach. Niezastosowanie się do tych wymogów lub ignorowanie poleceń organów w celu zapewnienia odpowiednich warunków sanitarnych może skutkować nałożeniem kary grzywny do 1500 zł lub naganą.

W przypadku oszustw związanych ze sprzedażą (art. 134), takich jak wprowadzanie klienta w błąd co do ilości, wagi, miary, jakości, rodzaju lub ceny produktu, które skutkują szkodą nieprzekraczającą 100 zł, przedsiębiorca może zostać ukarany aresztem, ograniczeniem wolności lub grzywną. Jeśli wartość szkody jest wyższa, sprawa może zostać przekazana do prokuratury jako przestępstwo oszustwa.

Ponadto, ukrywanie towarów przed klientami, odmowa sprzedaży bez uzasadnionej przyczyny, usuwanie oznaczeń cenowych, terminów przydatności do spożycia, dat produkcji, jakości, ilości, gatunku lub pochodzenia towarów są działaniami karalnymi (art. 136. § 1). Takie wykroczenia mogą skutkować karą aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny do 1500 zł.

Omnibus w praktyce, czyli 70% Polaków nie ufa promocjom w e-sklepach Monika Świetlińska

Nieposiadanie faktur lub innych dowodów dostawy dla towarów w punkcie sprzedaży detalicznej lub zakładzie gastronomicznym również podlega karze aresztu lub grzywny (art. 137. § 2)

Wreszcie, prowadzenie działalności gospodarczej bez odpowiedniego zgłoszenia, wpisu do rejestru, koncesji lub zezwolenia, jak również niezgłaszanie zmian w ewidencji działalności gospodarczej, jest wykroczeniem karalnym ograniczeniem wolności lub grzywną. Wprowadzanie do obrotu towarów bez wymaganych oznaczeń również podlega karze grzywny (art. 60(1))

Towary paczkowane

Ustawa dotycząca towarów paczkowanych określa, że takie towary, będące w obiegu handlowym lub przygotowywane do wprowadzenia na rynek, podlegają inspekcji przez Inspekcję Handlową. Kontrola ta obejmuje aspekty przewidziane zarówno w ustawie o towarach paczkowanych, jak i w odniesieniu do ich cech, zgodnie z procedurami i warunkami określonymi w specjalnych przepisach. 

Zgodnie z wymogami ustawy, etykiety na towarach paczkowanych muszą być czytelne, wyraźnie widoczne i trwałe, tak aby nie dało się ich usunąć bez uszkodzenia opakowania. 

Oprócz ogólnych wymogów dotyczących etykietowania, określonych w specyficznych przepisach, towary paczkowane wprowadzane na rynek muszą zawierać informacje takie jak:

• nazwa produktu,
• nominalna ilość produktu,
• nazwa firmy pakującej, zlecającej pakowanie, sprowadzającej lub importującej.

Osoby odpowiedzialne za pakowanie, zlecanie pakowania lub import muszą zgłosić rozpoczęcie pakowania produktów dyrektorowi odpowiedniego okręgowego urzędu miar w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia tej czynności na terenie Polski. 

Są oni również zobowiązani do zapewnienia, że pakowane towary spełniają wymogi ustawy, w szczególności że ilość faktyczna produktu odpowiada ilości nominalnej wskazanej na opakowaniu.

Czy pakowanie zamówień odpowiada oczekiwaniom kupujących? Dlaczego powinno? Monika Świetlińska

Osoby pakujące lub wprowadzające do obrotu towary paczkowane w sposób naruszający przepisy, w tym art. 6 ust. 2, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 12 ust. 1 i 3 oraz art. 13 ust. 1 i 3 ustawy, mogą zostać ukarane grzywną do 3000 zł. Przedsiębiorcy mogą również odpowiadać za sprzedaż produktów w opakowaniach wadliwych lub uszkodzonych.

Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych

W ramach ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, przedsiębiorcy zarządzający punktami sprzedaży detalicznej lub hurtowej, oferujący produkty w opakowaniach, mają obowiązek informowania konsumentów o systemach zwrotu, zbiórki, odzysku oraz recyklingu odpadów opakowaniowych. Naruszenie tego wymogu, określonego w art. 42 ustawy, pociąga za sobą odpowiedzialność za nieudostępnianie informacji o:

• dostępnych metodach zwrotu, zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych,
• odpowiednim sposobie postępowania z odpadami opakowaniowymi,
• znaczeniu symboli umieszczonych na opakowaniach, co obejmuje obowiązek umieszczenia takich informacji w miejscu sprzedaży.

Dodatkowo, przedsiębiorcy dokonujący dostaw produktów w opakowaniach na terenie Wspólnoty oraz wprowadzający te produkty na rynek muszą używać opakowań zgodnych z wymogami określonymi w art. 11 ustawy. 

Osoby wprowadzające produkty w opakowaniach na rynek zobowiązane są również do prowadzenia ewidencji (papierowej lub elektronicznej) zawierającej dane o masie opakowań użytych do produktów wprowadzonych do obrotu w ciągu roku kalendarzowego. Za wprowadzającego produkty w opakowaniach uznaje się przedsiębiorcę zajmującego się dystrybucją produktów opakowanych, w tym pakującego towary wyprodukowane przez inną firmę.

Firmy handlowe mają obowiązek rejestracji w BDO do 24 sierpnia 2023 Monika Świetlińska

Ustawa zabrania również dystrybucji produktów w opakowaniach przez przedsiębiorców, którzy nie są zarejestrowani w odpowiednim rejestrze.

W zależności od rodzaju naruszenia, przedsiębiorca może zostać ukarany grzywną w wysokości od 500 zł do 30 000 zł.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

W ramach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, przedsiębiorcy są zobowiązani do spełnienia szeregu wymogów, w tym między innymi:

• Rejestracja działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS), a także zgłaszanie wszelkich zmian danych.

• Posiadanie prawnego tytułu do użytkowania nieruchomości, które są adresami wpisywanymi do CEIDG.

• Zapewnienie, że towary wprowadzane na rynek polski zawierają pisemne informacje w języku polskim na produkcie, opakowaniu, etykiecie lub instrukcji. Informacje te powinny określać producenta i umożliwiać identyfikację towaru, chyba że jego przeznaczenie jest oczywiste. Za producenta uważa się również przedsiębiorcę wpływającego na właściwości produktu w dowolnym etapie jego dostarczania.

• Umieszczanie numeru identyfikacji podatkowej (NIP) w pisemnych oświadczeniach skierowanych do określonych osób i organów w ramach prowadzonej działalności, oraz używanie tego numeru w obrocie prawnym i gospodarczym.

• Spełnianie warunków prawnych dotyczących wykonywania działalności gospodarczej, zwłaszcza w zakresie ochrony życia, zdrowia, moralności publicznej oraz środowiska. W tym kontekście Inspekcja Handlowa ma prawo kontrolować, czy działalność przedsiębiorstwa nie szkodzi środowisku, w tym glebie, powietrzu czy przez zapylenie.

• W przypadku oferowania towarów lub usług przez sprzedaż bezpośrednią lub na odległość, przedsiębiorca musi podać w ofercie co najmniej nazwę firmy, NIP oraz siedzibę i adres działalności.

BDO. Kiedy areszt, a kiedy kara do 1 mln zł?Monika Świetlińska

Te wymogi mają na celu zapewnienie przejrzystości działalności gospodarczej oraz ochronę konsumentów i środowiska.

Odszkodowanie za działania kontrolne niezgodne z prawem

Na zakończenie dodajmy, że przedsiębiorca, który doznał szkody w wyniku działań kontrolnych przeprowadzonych z naruszeniem prawnych zasad nadzoru nad działalnością gospodarczą, ma prawo do otrzymania odszkodowania. 

Jakiekolwiek dowody zebrane podczas kontroli, które odbyły się z pogwałceniem prawa regulującego nadzór nad działalnością gospodarczą, nie mogą być wykorzystane jako materiał dowodowy w jakimkolwiek postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karno-skarbowym przeciwko kontrolowanemu przedsiębiorcy, o ile miały one zasadniczy wpływ na rezultaty kontroli.

Potrzebujesz wsparcia ekspertów w tym zakresie? Zadzwoń do nas: 22 390 91 05 lub napisz: [email protected]