Obowiązki informacyjne spoczywające na przedsiębiorcy turystycznym – ustawa o imprezach turystycznych i usługach turystycznych cz.2

W pierwszej części artykułu z cyklu „Ustawa i imprezach turystycznych i powiązanych imprezach turystycznych” wyjaśniliśmy genezę wejścia w życie ustawy z 24 listopada 2017 roku o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (dalej również jako „Ustawa”), która zastąpiła poprzednio obowiązującą ustawę z 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych. Przeanalizowaliśmy również kluczowe definicje występujące w Ustawie, posługując się przykładami dla lepszego zobrazowania zagadnienia.

Przedmiotem drugiej części tekstu są obowiązki informacyjne spoczywające na przedsiębiorcy turystycznym (również na takim, który zawiera umowy na odległość, np. za pośrednictwem Internetu) w związku z zawieraną umową o udział w imprezie turystycznej. Obowiązki informacyjne można podzielić na dwie zasadnicze grupy:

1. udzielane przed zawarciem umowy (na etapie przedkontraktowym),
2. udzielane po zawarciu umowy.

Przedsiębiorca turystyczny powinien mieć świadomość obowiązku przekazania informacji podróżnemu. Jest to niezmiernie ważne, ponieważ w razie wątpliwości, czy ten obowiązek został należycie spełniony, ciężar dowodu spoczywa właśnie na przedsiębiorcy turystycznym. To oznacza, że w razie oświadczeń podróżnego, że nie uzyskał on stosownego powiadomienia, to przedsiębiorca turystyczny musi wykazać, że taka informacja została przez niego udzielona. Ponadto w razie niezrealizowania przez przedsiębiorcę turystycznego obowiązków informacyjnych dotyczących dodatkowych opłat lub kosztów – podróżny nie ponosi tych opłat lub kosztów.

Obowiązki informacyjne udzielane przed zawarciem umowy

Organizator turystyki (lub agent turystyczny, w sytuacji gdy impreza turystyczna jest sprzedawana za jego pośrednictwem) udziela podróżnemu następujących informacji (zanim ten zwiąże się jakąkolwiek umową o udział w imprezie turystycznej):

1. dotyczących głównych właściwości usług turystycznych:
   • miejsce pobytu, trasę i czas trwania imprezy, w tym co najmniej przybliżoną datę początkową i końcową oraz liczbę noclegów zapewnianych w trakcie imprezy turystycznej,
   • rodzaj, klasę, kategorię lub charakter środka transportu, a także informacje dotyczące przejazdów, w szczególności czas i miejsce wyjazdów oraz postojów, a jeżeli dokładny czas nie został jeszcze określony – o przybliżonym czasie wyjazdu i powrotu,
   • określony – o przybliżonym czasie wyjazdu i powrotu,
   • położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu,
   • liczbę i rodzaj posiłków,
   • szczegółowy program zwiedzania, wycieczki lub inne usługi uwzględnione w cenie imprezy turystycznej,
   • czy jakiekolwiek usługi turystyczne będą świadczone w grupie, oraz przybliżoną liczebność grupy,
   • informację o wymaganiach językowych, w przypadku gdy skorzystanie przez podróżnego z niektórych usług turystycznych będzie zależało od skutecznej komunikacji ustnej,
   • informację o dostępności usług turystycznych dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej, a także, na wniosek podróżnego, dokładne informacje na temat możliwości ich dostosowania do jego potrzeb,
2. kwotę lub procentowy udział przedpłaty w cenie imprezy turystycznej i termin jej wniesienia oraz termin zapłaty całej ceny, a także sposób dokonania zapłaty oraz wskazanie, jeśli wpłata jest przyjmowana na turystyczny rachunek powierniczy,
3. cenę imprezy turystycznej łącznie z podatkami oraz w razie potrzeby z wszelkimi dodatkowymi opłatami i innymi kosztami lub – jeśli nie można zasadnie oczekiwać, aby koszty te zostały obliczone przed zawarciem umowy o udział w imprezie turystycznej – informację o rodzaju dodatkowych kosztów, którymi podróżny może zostać obciążony,
4. minimalną liczbę osób wymaganych, aby impreza turystyczna się odbyła,
5. termin powiadomienia podróżnego na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeśli jej realizacja jest uzależniona od liczby zgłoszeń,
6. informację o prawie do rozwiązania przez podróżnego umowy o udział w imprezie turystycznej w każdym momencie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej za stosowną opłatą oraz jej wysokości,
7. ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej,
8. nazwę handlową i adres organizatora turystyki lub agenta turystycznego, a także ich numery telefonów lub adresy poczty elektronicznej,
9. informację o ubezpieczeniach obowiązkowych lub dobrowolnym ubezpieczeniu na pokrycie kosztów rozwiązania przez podróżnego umowy o udział w imprezie turystycznej lub kosztów świadczenia pomocy, w tym kosztów powrotu do kraju w razie wypadku, choroby lub śmierci.

Powyższe informacje powinny zostać przekazane w sposób jasny, zrozumiały, widoczny i nie mogą wprowadzać podróżnego w błąd. Jeśli są udostępnione w postaci papierowej – powinny być czytelne. Z tego wynika, że informacje mogą zostać udzielone również drogą elektroniczną.

Na pierwszy rzut oka wymienione obowiązki informacyjne mają charakter obligatoryjny. Ustawodawca posługuje się kategorycznym stwierdzeniem: organizator turystyki (…) udziela podróżnemu (...). Charakter, rodzaj i kształt imprez i usług turystycznych może być jednak bardzo zróżnicowany. Nie wszystkie zawierają np. wyżywienie czy transport. W związku z tym informacje podzielić można na trzy grupy:

1. Obowiązki bezwarunkowo aktualne w odniesieniu do każdej imprezy lub usługi turystycznej – np. obowiązek podania nazwy handlowej i adresu organizatora turystyki lub agenta turystycznego, a także ich numerów telefonów lub adresów poczty elektronicznej; obowiązek podania ceny imprezy turystycznej.
2. Obowiązki, które potencjalnie mogą wystąpić w odniesieniu do danej imprezy lub usługi turystycznej w ogóle nie wystąpić, np. ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych dotyczą zasadniczo wyłącznie zagranicznych imprez turystycznych.
3. Obowiązki stricte fakultatywne. Dotyczy to m.in. obowiązku poinformowania o wymaganiach językowych – w przypadku gdy skorzystanie przez podróżnego z niektórych usług turystycznych będzie zależało od skutecznej komunikacji ustnej. Drugą powinnością jest obowiązek pisemnego powiadomienia podróżnego o terminie „ewentualnego” odwołania imprezy turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja imprezy jest od tego uzależniona. Jeśli ilość zgłoszeń nie ma znaczenia dla realizacji imprezy turystycznej, to powyższy obowiązek w ogóle nie ma zastosowania (brak konieczności wskazania terminu).

W przeciwieństwie do stanu prawnego działającego przed 1 lipca 2018 roku, przedsiębiorca turystyczny przed zawarciem umowy z podróżnym zobowiązany jest do udzielenia standardowych informacji za pośrednictwem odpowiedniego standardowego formularza informacyjnego. Formularze stanowią natomiast załącznik do Ustawy. Co istotne, jeśli dany rodzaj powiązanych usług turystycznych nie jest objęty standardowym formularzem informacyjnym, należy udzielić podróżnemu w jasny, zrozumiały i widoczny sposób informacji dotyczących:

• objęcia ochroną na wypadek niewypłacalności,
• wyłącznej odpowiedzialności za należyte, zgodne z umową wykonanie swojej usługi przez każdego usługodawcę z osobna,
• niestosowania do powiązanych usług turystycznych przepisów ustawy, które dotyczą wyłącznie imprez turystycznych.

Obowiązki informacyjne udzielane po zawarciu umowy

Przed rozpoczęciem imprezy turystycznej organizator turystyki dostarcza podróżnemu:

• niezbędne pokwitowania,
• vouchery,
• bilety
• informacje o planowanym czasie wyjazdu,
• terminie odprawy – gdy ma to zastosowanie,
• planowanych godzinach przystanków pośrednich, połączeń transportowych i przyjazdu.

Jeśli natomiast umowa została zawarta poza lokalem przedsiębiorstwa (w rozumieniu ustawy o prawach konsumenta) – podróżny powinien otrzymać potwierdzenie zawarcia umowy o udział w imprezie turystycznej w postaci papierowej lub, jeżeli wyrazi na to zgodę, na innym trwałym nośniku.

Każdy przedsiębiorca turystyczny powinien pamiętać, że jest zobligowany do spełnienia szeregu obowiązków informacyjnych wobec podróżnego. Ciężar dowodu co do ich spełnienia również leży po jego stronie. Dlatego niezwykle ważne jest, by organizator miał świadomość powinności nałożonych przez ustawę i oczywiście wszystkie te wytyczne należycie wypełniał.

Reklamacje podróżnych – ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych cz. 4 Rafał Stępniewski