Przeszukania UOKiK. Na co powinien przygotować się przedsiębiorca? 2 część

W pierwszej części materiału na temat przeszukań napisaliśmy, w jakich okolicznościach Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów może przeprowadzić przeszukania u przedsiębiorcy i w jaki sposób przebiega całe postępowanie. Wyjaśniliśmy również, jakie uprawnienia mają przeszukujący i czy postępowanie może być prowadzone pod nieobecność przedsiębiorcy. Cały materiał znajdziesz TUTAJ.

Przypomnijmy, że Prezes UOKiK ma uprawnienia do prowadzenia przeszukań u przedsiębiorcy w związku z podejrzeniem naruszeń reguł konkurencji określonych w Ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów (UOKK) oraz Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Naruszeniem reguł konkurencji mogą być różnego rodzaju antykonkurencyjne porozumienia, np.: zmowy cenowe, rynkowe, przetargowe, a także nadużywanie dominującej pozycji rynkowej.

Prawa przeszukiwanego przedsiębiorcy

Przeszukiwany przedsiębiorca (lub reprezentowany przez niego pełnomocnik) ma prawo być obecny podczas prowadzonych czynności. W toku postępowania może uczestniczyć również wyznaczony przez przedsiębiorcę pełnomocnik. 

Jeśli przedsiębiorca uzna, że w trakcie przeszukania jego prawa zostały naruszone, może wnieść zażalenie do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwanego popularnie sądem antymonopolowym, będącym odrębną jednostką Sądu Okręgowego w Warszawie. 

Takie zażalenie można wnieść w terminie 7 dni od przeprowadzenia zakwestionowanych czynności. Co istotne, przedsiębiorca, który wniesie zażalenie do sądu, nie może liczyć na wstrzymanie postępowania — pracownicy UOKiK mogą nadal kontynuować gromadzenie materiału dowodowego. 

Kary za utrudnianie przeprowadzenia przeszukania

Przedsiębiorca, który uniemożliwia lub utrudnia rozpoczęcie i przeprowadzenie przeszukania, może zostać ukarany grzywną w wysokości do 50 000 000 euro (zgodnie z art. 106 ust. 2 pkt 4 UOKK). Kara może być nałożona również w przypadku, kiedy przedsiębiorca nieumyślnie uniemożliwia pracownikom UOKiK wykonywanie przeszukania, a także wtedy, kiedy pracownicy lub inne osoby wykonujące zadania na rzecz przedsiębiorcy utrudniają prowadzenie postępowania.

Na osoby fizyczne pełniące funkcje kierownicze i wchodzące w skład organów zarządzających u przeszukiwanego przedsiębiorcy, uniemożliwiające lub utrudniające przeszukanie, może zostać nałożona kara w wysokości 50-krotności przeciętnego wynagrodzenia. 

Za działania uniemożliwiające lub utrudniające przeprowadzenie przeszukania mogą być uznane następujące zachowania:

• poprzez wydłużanie czasu oczekiwania na osoby,

• wydłużanie czasu oczekiwania na osoby reprezentujące przedsiębiorcę,

• utrudnianie wejścia do przeszukiwanych pomieszczeń, 

• odmowa udostępniania dokumentacji lub zwłoka w jej wydaniu,

• ukrywanie i niszczenie dokumentacji i przedmiotów mogących stanowić dowody w sprawie,

• modyfikowanie dokumentów w trakcie prowadzonego postępowania, 

• przedstawienie przeszukującym nieprawdziwych informacji,

• naruszenie lub zniszczenie taśm nałożonych przez pracowników UOKiK w celu zabezpieczenia dostępu do pomieszczeń, rzeczy, szaf z dokumentacją. 

Całe postępowanie musi być odpowiednio udokumentowane w protokole przeszukania. Załącznikami do protokołu będą kopie dokumentów pozyskanych jako materiał dowodowy, notatki z przebiegu poszczególnych czynności, a także upoważnienia do przeszukania. Taki dokument jest sporządzony w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach — jeden z nich trafia do przeszukiwanego przedsiębiorcy (bez załączników). 

Jeżeli szukasz wsparcia prawnego swojego e-biznesu

zapoznaj się z bogatymi pakietami usług jakie mogą sprostać Twoim oczekiwaniom

Sprawdź szczegóły

Zabezpieczenie dokumentów podczas przeszukania

Przeszukujący sprawdzają każde pomieszczenie w miejscu przeszukania. Mają prawo gromadzić wszystkie dokumenty i informacje, które mogą stanowić dowody ewentualnego naruszenia reguł konkurencji. Następnie wszystkie pozyskane materiały zostają poddane selekcji i tylko te wybrane będą dostarczone prowadzącemu postępowanie Prezesowi UOKiK. Przeszukujący nie gromadzą oryginałów dokumentów, cały materiał dowodowy to kopie wyselekcjonowanych dokumentów, poświadczonych za zgodnością z oryginałami. Dokumentację w formie elektronicznej kopiują na swoje nośniki informatyczne. Przeszukujący nie mają obowiązku udostępniania przedsiębiorcy kopii dokumentów ostatecznie wyselekcjonowanych na potrzeby prowadzonego postępowania.

Pracownicy UOKiK mogą zabezpieczyć dokumentację, aby umożliwić przedsiębiorcy lub jego pracownikom jej modyfikowanie lub niszczenie w trakcie prowadzonego postępowania. Dokumentacja, która może być dowodem ewentualnego naruszenia reguł konkurencji może być zabezpieczona w miejscu przeszukania (w niezależnym, zamykanym pomieszczeniu) lub poza miejscem przeszukania, np. w pomieszczeniach UOKiK. 

Zabezpieczenie oryginałów dokumentów i nośników informatycznych poza miejscem przeszukania odbywa się na podstawie procedury zajęcia (stosuje się ją tylko wobec oryginałów). Podstawą dokonania zajęcia jest postanowienie Prezesa UOKiK. Przeszukujący musi sporządzić w takiej sytuacji protokół zajęcia. Przedsiębiorca otrzymuje pokwitowanie stwierdzające, jakie dokumenty zostały zajęte. Zajęcie nie może trwać dłużej niż 7 dni. 

Jakie przeszukania zlecane są Policji?

Prezes UOKiK może również włączyć do przeszukania Policję. W tym celu najpierw zwraca się do sądu z wnioskiem o zlecenie Policji przeprowadzenia przeszukania. W trakcie toku postępowania może okazać się, że oprócz przeszukania w miejscu wykonywania działalności gospodarczej trzeba również sprawdzić inne lokale. Udział funkcjonariuszy Policji może szczególnie dotyczyć przeszukania lokali mieszkalnych. W takim przeszukaniu uczestniczy również pracownik UOKiK. 

Na podstawie materiału UOKiK

Wysokie kary dla managerów za porozumienia ograniczające konkurencję Dorota Kraskowska